تفاوت IPv4 و IPv6 و آموزش پیاده سازی Dual Stack در میکروتیک

پروتکل اینترنت (IP) یکی از اصلی‌ترین ستون‌های شبکه است که وظیفه آدرس‌دهی و مسیریابی بسته‌های اطلاعاتی را برعهده دارد. با رشد سریع اینترنت و افزایش دستگاه‌های متصل، IPv4 دیگر پاسخگوی نیازها نبود و نسل جدید آن، یعنی IPv6 معرفی شد. بسیاری از شبکه‌ها امروزه به‌صورت Dual Stack کار می‌کنند؛ یعنی همزمان از IPv4 و IPv6 پشتیبانی دارند. با توجه به محدودیت‌های IPv4 و رشد سریع اینترنت اشیا (IoT)، مهاجرت به IPv6 اجتناب‌ناپذیر است. بهترین روش برای این انتقال، استفاده از Dual Stack است که بدون قطع سرویس، امکان پشتیبانی همزمان از هر دو پروتکل را فراهم می‌کند. میکروتیک با ابزارهای کامل و انعطاف‌پذیر خود این فرآیند را بسیار ساده کرده و مدیران شبکه می‌توانند به‌راحتی آن را پیاده‌سازی کنند.

در این مقاله ابتدا تفاوت‌های IPv4 و IPv6 را بررسی می‌کنیم و سپس مراحل پیاده‌ سازی Dual Stack روی RouterOS میکروتیک را قدم به قدم آموزش می‌دهیم.

بخش اول: تفاوت‌های IPv4 و IPv6

🔑 به طور خلاصه: IPv4 همچنان پرکاربرد است اما با محدودیت آدرس‌ها و نیاز به NAT دست‌وپنجه نرم می‌کند، در حالی که IPv6 آینده اینترنت است و آزادی بیشتری در آدرس‌دهی و مدیریت شبکه فراهم می‌کند.

بخش دوم: Dual Stack چیست؟

Dual Stack به حالتی گفته می‌شود که یک شبکه یا روتر همزمان از IPv4 و IPv6 پشتیبانی کند. در این معماری:

• دستگاه‌ها می‌توانند بر اساس نیاز، با IPv4 یا IPv6 ارتباط بگیرند.

• مهاجرت از IPv4 به IPv6 بدون اختلال انجام می‌شود.

• سازگاری با سرویس‌های قدیمی IPv4 حفظ می‌شود.

در میکروتیک نیز می‌توان به راحتی Dual Stack را فعال و مدیریت کرد.

بخش سوم: آموزش پیاده سازی Dual Stack در میکروتیک

1. فعال‌سازی پکیج IPv6

• در نسخه‌های جدید RouterOS، پکیج IPv6 به صورت پیش‌فرض نصب است.

• برای بررسی:

  /system package print

  مطمئن شوید که ipv6 در لیست فعال باشد.

2. تنظیم آدرس IPv4

ابتدا یک آدرس IPv4 روی اینترفیس موردنظر اضافه کنید:

3. تنظیم DHCP سرور برای IPv4

4. افزودن آدرس IPv6 به اینترفیس

مثلاً یک آدرس از Prefix دریافتی ISP:

5. فعال‌سازی Router Advertisement (RA) برای IPv6

RA به کلاینت‌ها اجازه می‌دهد به صورت خودکار آدرس IPv6 دریافت کنند (SLAAC):

6. راه‌اندازی DHCPv6 (اختیاری)

اگر نیاز به DHCPv6 داشتید:

7. تنظیم Gateway و DNS برای IPv6

8. بررسی وضعیت اتصال

• تست پینگ به IPv4:

  ping 8.8.8.8

• تست پینگ به IPv6:

  ping ipv6.google.com

• نمایش آدرس‌های اختصاص داده شده:

  /ipv6 address print

بخش چهارم: نکات مهم در پیاده‌سازی

1. اطمینان حاصل کنید ISP شما IPv6 را پشتیبانی کند.

2. در صورت داشتن فایروال، قوانین مربوط به IPv6 را جداگانه تعریف کنید:

   /ipv6 firewall filter add chain=input action=accept connection-state=established,related /ipv6 firewall filter add chain=input action=drop connection-state=invalid /ipv6 firewall filter add chain=input action=drop in-interface=ether1

3. در شبکه‌های سازمانی بهتر است از DHCPv6 استفاده شود تا مدیریت ساده‌تر باشد.

4. تست‌های اتصال را هم روی IPv4 و هم IPv6 انجام دهید تا مطمئن شوید Dual Stack فعال است.